Czym Jest Umowa Powiernictwa Fiducjarnego? Sprawdź, Kiedy i Dlaczego Warto Ją Zawrzeć

Tytuł: Umowa powiernictwa fiducjarnego – sprawdź, czy warto ją zawrzeć teraz

Data publikacji: 13 maja 2025
Data ostatniej aktualizacji: 13 maja 2025
Autor: Marek Rybacki

Czym właściwie jest umowa powiernictwa fiducjarnego i kiedy warto ją stosować?

W czasach, gdy zarządzanie majątkiem i jego ochrona stają się coraz bardziej złożone, rośnie zapotrzebowanie na narzędzia prawne umożliwiające elastyczne i bezpieczne powierzanie praw własności. Jednym z takich narzędzi jest umowa powiernictwa fiducjarnego – instytucja znana w krajach anglosaskich jako „trust”, która zyskuje na popularności także w Polsce.

W tym artykule dowiesz się m.in.:

• Czym dokładnie jest umowa powiernictwa fiducjarnego
• Jakie są jej kluczowe elementy i strony
• W jakich sytuacjach warto ją zawrzeć
• Jakie niesie ze sobą korzyści i ryzyka
• Czy umowa fiducjarna jest legalna i jak wygląda w praktyce

Czytaj dalej i poznaj potencjał, jaki daje powiernictwo w zarządzaniu majątkiem.

Spis treści:

• Na czym polega umowa powiernictwa fiducjarnego?
• Strony umowy powierniczej – kto bierze w niej udział?
• Dlaczego warto zawrzeć umowę powiernictwa?
• Korzyści płynące z umowy fiducjarnej
• Zagrożenia i ryzyka prawne
• Czy umowa powiernictwa jest legalna w Polsce?
• Praktyczne zastosowania powiernictwa
• Podsumowanie – kiedy warto się zdecydować?

Na czym polega umowa powiernictwa fiducjarnego?

Umowa powiernictwa fiducjarnego to porozumienie cywilnoprawne, na mocy którego powierzający (beneficjent) przekazuje określone prawa majątkowe lub niemajątkowe powiernikowi, który zarządza nimi w jego imieniu i zgodnie z ustalonym celem. Mimo że formalnie prawa przysługują powiernikowi, to faktycznie są realizowane dla dobra powierzającego.

To swoista relacja oparta na zaufaniu i transparentności – stąd określenie „fiducjarne” (z łac. fiducia – zaufanie).

Strony umowy powierniczej – kto bierze w niej udział?

W umowie powiernictwa biorą udział minimum dwie strony:

• Powierzający (beneficjent) – właściciel majątku, który przekazuje go powiernikowi
• Powiernik – osoba fizyczna lub prawna, której powierzono zarządzanie majątkiem
• (opcjonalnie) osoba trzecia (odbiorca korzyści) – np. spadkobiercy, fundacja, organizacja

Rolą powiernika jest działanie wyłącznie zgodnie z interesem powierzającego i przestrzeganie zapisów umowy. Często stosuje się też zabezpieczenia prawne – np. prawo do kontroli powiernika.

Dlaczego warto zawrzeć umowę powiernictwa?

Umowa powiernicza jest rozwiązaniem wartym rozważenia w wielu przypadkach:

• zabezpieczenie majątku na wypadek sporów rodzinnych lub rozwodowych
• planowanie sukcesji i przekazania majątku dzieciom
• prowadzenie działalności z minimalizacją ryzyka osobistego
• ochrona majątku przed wierzycielami (w określonych granicach prawnych)
• dystrybucja zysków i wpływów z inwestycji w sposób kontrolowany

Korzyści płynące z umowy fiducjarnej

Zalety zawarcia umowy powiernictwa fiducjarnego to przede wszystkim:

• Elastyczność – możliwość dostosowania treści umowy do potrzeb
• Poufność – brak konieczności ujawniania szczegółów w rejestrach publicznych
• Bezpieczeństwo – majątek formalnie nie należy do powierzającego
• Efektywność podatkowa – w niektórych przypadkach optymalizacja rozliczeń
• Ochrona spadkowa – możliwość ustalenia precyzyjnych zasad przekazania majątku

Zagrożenia i ryzyka prawne

Choć umowa fiducjarna może wydawać się idealnym narzędziem, nie jest pozbawiona wad:

• Brak jednoznacznej regulacji w polskim prawie (brak dedykowanej ustawy)
• Ryzyko nadużycia zaufania przez powiernika
• Potencjalne spory z organami podatkowymi
• Trudności dowodowe w przypadku braku precyzyjnych zapisów

Dlatego zaleca się, aby umowę przygotowywał doświadczony prawnik, najlepiej specjalizujący się w trustach i prawie cywilnym.

Czy umowa powiernictwa jest legalna w Polsce?

Tak – mimo że w Polsce nie funkcjonuje osobna ustawa regulująca trusty, umowa powiernicza jest w pełni legalna i opiera się na zasadzie swobody umów (art. 353¹ Kodeksu cywilnego). Polskie sądy uznają jej ważność, o ile nie narusza przepisów prawa ani zasad współżycia społecznego.

Praktyczne zastosowania powiernictwa

Umowa powiernicza znajduje zastosowanie m.in. w następujących sytuacjach:

• powierzenie udziałów w spółkach osobom trzecim (np. członkom rodziny)
• zarządzanie nieruchomościami lub aktywami inwestycyjnymi
• planowanie sukcesji rodzinnej i testamentowej
• zabezpieczenie majątku przed rozwodem lub roszczeniami majątkowymi
• ochrona majątku firmowego przed odpowiedzialnością zarządu

Podsumowanie – kiedy warto się zdecydować?

Umowa powiernictwa fiducjarnego to instrument, który – odpowiednio przygotowany – może przynieść szereg korzyści dla osób fizycznych i przedsiębiorców. Warto ją rozważyć w sytuacjach, gdy zależy nam na:

• bezpieczeństwie i ochronie majątku
• planowaniu długoterminowej sukcesji
• elastycznym zarządzaniu aktywami
• zwiększeniu prywatności i ograniczeniu ryzyka prawnego

To rozwiązanie dla tych, którzy chcą myśleć o majątku strategicznie i odpowiedzialnie – nie tylko na dziś, ale z myślą o przyszłych pokoleniach.